Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά γραμμικής και κυκλικής οικονομίας; Η γραμμική και μέχρι σήμερα, κυρίαρχη οικονομία, στηρίζεται στο τρίπτυχο «take – make – dispose» (παραγωγή- κατανάλωση- απόρριψη). Η κυκλική οικονομία αντίθετα, είναι ένα νέο, επαναστατικό παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο που έχει να κάνει με όλα τα στάδια ζωής ενός προϊόντος και στοχεύει στη διατήρηση της αξίας, των υλικών και των πόρων του όσο το δυνατόν περισσότερο, μέσω επαναχρησιμοποίησης, επισκευής, ανανέωσης και ανακύκλωσης υφιστάμενων υλικών ελαχιστοποιώντας τόσο την παραγωγή αποβλήτων όσο και την χρήση φυσικών πόρων . Όσο λιγότερα προϊόντα απορρίπτονται, τόσο το καλύτερο για την οικονομία και το περιβάλλον. Ό,τι προηγουμένως θεωρούνταν «απόβλητο», μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη. Κυκλική οικονομία= Διασφάλιση πόρων και αειφορίας για μελλοντικές γενιές Κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) χρησιμοποιούνται σχεδόν 15 τόνοι υλικών ανά άτομο, ενώ κάθε πολίτης της ΕΕ παράγει, πάνω από 4,5 τόνους αποβλήτων ετησίως, εκ των οποίων το 80% καταλήγει σε ΧΥΤΑ. Αυτό σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της αξίας των υλικών που χρησιμοποιούνται είναι «θαμμένο» σε χώρους υγειονομικής ταφής. Χωρίς να γίνουν δραματικές αλλαγές στην αλυσίδα παραγωγής και κατανάλωσης το ποσοστό αυτό μπορεί να πέσει μέχρι το 50%. Τα μέτρα, ο βελτιωμένος σχεδιασμός, η επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων μπορούν να προκαλέσουν καθαρή εξοικονόμηση έως και 604 δισεκατομμύρια ευρώ, για τις επιχειρήσεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημιουργώντας ταυτόχρονα πάνω από δύο εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας. Οι πόλεις και οι δήμοι μπορούν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας. Είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση απορριμμάτων σε τοπικό επίπεδο, έχουν τη δυνατότητα χαρτογράφησης των πηγών δημιουργίας απορριμμάτων και μπορούν να επηρεάσουν τόσο τους καταναλωτές όσο και τις επιχειρήσεις. ΤοΕθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία και το νέο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων της χώρας μας ορίζουν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση υλικών και τη σταδιακή μείωση της υγειονομικής ταφής. Στη νέα νομοθεσία προβλέπεται η δημιουργία κινήτρων για τη μείωση των αποβλήτων και την ενδυνάμωση της ανακύκλωσης, σε συνάρτηση με την απόδοση της διαλογής στην πηγή, την εκτροπή οργανικών αποβλήτων από την ταφή, τη συλλογή αποβλήτων συσκευασιών ανά κάτοικο και την πραγματοποιηθείσα ανακύκλωση. Οι στόχοι που θα πρέπει να επιτύχει η χώρα μας μέχρι το 2030:
- Ανακύκλωση του 65%των ΑΣΑ
- Ανακύκλωση των απορριμμάτων συσκευασιών σε ποσοστό 75%
- Υγειονομική ταφή < 10%
Σύμφωνα με την οδηγία του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ, ΦΕΚ 2706 Β’/15.12.15) μέχρι το 2025, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων – βίο αποβλήτων θα πρέπει να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) ενώ η υγειονομική ταφή θα πρέπει να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Κύριος σκοπός είναι η βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων η οποία θα ωφελήσει το περιβάλλον, το κλίμα αλλά και την ανθρώπινη υγεία. Καθώς το λεγόμενο landfilling (η διοχέτευση των σκουπιδιών σε χώρους υγειονομικής ταφής), είναι η χειρότερη επιλογή για τη διαχείριση των αποβλήτων, τόσο από περιβαλλοντικούς όσο και οικονομικούς όρους. Η κυκλική οικονομία είναι μια οικονομία διαμοιρασμού και κοινοχρησίας (sharing economy). O χτεσινός καταναλωτής αναβαθμίζεται σε ρόλο χρήστη στο πλαίσιο της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης και της αναδιάθεσης. Επιλέγει αντί της ιδιοκτησίας, τη συμμετοχή σε υπηρεσίες, που συνδέονται με τη μίσθωση, την κοινή χρήση, την ανταλλαγή, την επισκευή και την ανακατασκευή προϊόντων. Το τέλος χρήσης των προιόντων, δεν σημαίνει το τέλος του κύκλου ζωής τους, αφού ο καταναλωτής – χρήστης τα εναποθέτει σε ειδικά σημεία σε χωριστά ρευματα για διαλογή στην πηγή και ανακύκλωση. Το νέο αυτό μοντέλο αποτελεί μια θεμελιώδη μεταστροφή στις αξίες, τις συνήθειες και τις απόψεις μας. Δεν είναι μόνο ζήτημα κοινοτικών οδηγιών και νόμων. Είναι θέμα πρωτίστως πολιτισμού. Αλλάζουμε μαζί σήμερα, για ένα καλύτερο αύριο για εμάς και τα παιδία μας.
Συμμετέχω
Ανακυκλώνω
Κερδίζω